Tutorización de los estudiantes con discapacidadrevisión de las iniciativas en las universidades españolas y europeas

  1. Galán-Mañas, Anabel
  2. Sanahuja Gavaldá, José María
  3. Fernández Rodríguez, Montserrat
  4. Gairín Sallán, Joaquín
  5. Muñoz Moreno, José Luis
Revista:
Pulso: revista de educación

ISSN: 1577-0338 2445-2866

Ano de publicación: 2014

Número: 37

Páxinas: 13-33

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Pulso: revista de educación

Resumo

European universities have begun to launch initiatives to implement tutorial action plans that provide guidance and support for students as they earn their university degrees. However, these plans seldom include specific actions for students with disabilities. The purpose of this article is to present a list of the actions offered by 40 Spanish and 12 European universities which have a specific service catering to students with disabilities. The analysis bore in mind the most important dimensions to be implemented in any tutorial action plan, namely promotion, orientation, retention and graduation. From the results we can glean that both Spanish and European universities devote most efforts to seeking mechanisms to include disabled university students during their stay at the university, especially guidance on academic programmes and curricular adaptations. Likewise, European universities, unlike their Spanish counterparts, implement more actions at graduation and offer job insertion guidance programmes.

Referencias bibliográficas

  • Abad, M., Álvarez, P.R. & Castro, J.F. (2008). Apoyo a la integración de estudiantes con discapacidad en la enseñanza universitaria: algunas medidas y propuestas de actuación orientadora. Educación y diversidad. Revista interuniversitaria de investigación sobre discapacidad e interculturalidad, 2, 129–150.
  • Ainscow, M. & César, M. (2006). Inclusive education ten years after Salamanca: Setting the agenda. European Journal of Psychology of Education, 21 (3), 231–38.
  • Arias, M.M., Álvarez, P.R., García, M.C., Cabrera, J. del Río, M. & Robayna, MC. (2005). La tutoría como respuesta a las necesidades del alumnado universitario: un estudio en el primer curso de enfermería de la Universidad de La Laguna. REOP, 16 (2), 319–331.
  • Bethencourt, J.T. Cabrera, L., Hernández, J.A., Álvarez, P. & González, M. (2008). Variables psicológicas y educativas en el abandono universitario. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 16, 6 (3), 603-622.
  • Comité Español de Representantes de Personas con Discapacidad. (2006). Informe Universidad y Discapacidad.
  • European Council. Resolution no. 2003/C, 134/04 dated 5 May 2003 on Equal Opportunities for Pupils and Students with Disabilities in Education and Training. Official Journal of the European Union, 7 June 2003, no. 134, pp. 4-7.
  • Delaney, A.M. (2004). Ideas to enhance higher education’s impact on graduate’s lives: Alumni recommendations. Tertiary Education and Management, 10, 89–105.
  • European Agency for Development in Special Needs Education. (2001). Meijer, C.J.W. (Ed.). Inclusive Education and Effective Classroom Practices. Middelfart: Denmark.
  • Fita, E. & Álvarez, M. (2005). La intervención orientadora en la transición Bachillerato-Universidad. Bordón, 57 (1), 5–26.
  • European Disability Forum (EDF). (2009). Implementing the UN Convention on the Rights of Disabled Persons at Times of Crisis. 3rd Parliament of Persons with Disabilities. Brussels. Brussels, 5 December 2009.
  • Fundación Universia (2013). Guía de atención a la discapacidad en la universidad 2013. Madrid: Fundación Universia.
  • Gairín, J., Muñoz, J.L., Feixas, M. & Guillamón, C. (2009). La transición secundaria-universidad y la incorporación a la universidad. La acogida de los estudiantes de primer curso. Revista Española de Pedagogía, 42, 27–44.
  • Gallego, M.I. (2004). Las tutorías personalizadas: una herramienta para facilitar la transición secundaria-universidad. In: Actas XI Congreso Universitario de Innovación Educativa en las Enseñanzas Técnicas (pp. 65–75). Barcelona: UPC.
  • González, I. & Martín, J.F. (2004). La orientación profesional en la universidad. REOP, 15 (2), 229–315.
  • Lim, H. (2002). Learner Experience and Achievement Project (LEAP). Survey Report 2002. Southampton Institute. Retrieved from: http://www.itsn.ac.uk.
  • Montero, C. (2002). Accesibilidad al entorno en los centros de educación superior. In: Jiménez, R. (Ed.). Las personas con discapacidad en la educación superior, pp.: 11-113. San José: Fundación Justicia y Género.
  • United Nations & European Union. (2002). Rome Declaration on Special Needs Education. Retrieved from: http://www.uam.es/personal_pdi/stmaria/sarrio/declaraciones%20manifiestos/DECLARACION%20DE%20ROMA%20VERSION%20FINAL.pdf
  • United Nations (2006). Convention on the Rights of Persons with Disabilities. General Assembly. 76th plenary session. New York.
  • Novo-Corti, I., Muñoz-Cantero, J.M. & Calvo-Porral, C. (2011). Análisis de las actitudes de los jóvenes universitarios hacia la discapacidad: un enfoque desde la teoría de la acción razonada. Relieve, 17 (2). Retrieved from: http://www.uv.es/relieve/v17n2/relievev17n2_5.htm
  • Parrilla Latas, A. (2002). Acerca del origen y sentido de la educación inclusiva. Revista de Educación, 327, 11–29.
  • Peralta, A. (2007). Libro blanco sobre universidad y discapacidad. Real Patronato sobre Discapacidad. Retrieved from: http://publicacionesoficiales.boe.es/detail.php?id=010021407-0001
  • Real Patronato sobre Discapacidad. (2007). Libro blanco sobre universidad y discapacidad. Madrid: Ministry of Labour.
  • Ruijs, N. M., Van der Veen, I. & Peetsma, T. (2010). Inclusive education and students without special educational needs. Educational Research, 52 (4), 351–390.
  • Ruijs, N.M., & T. Peetsma. (2009). Effects of inclusion on students with and without special educational needs reviewed. Educational Research Review, 4, 67–79.
  • Salend, S.J. & L.M. Garrick Duhaney. (1999). The impact of inclusion on students with and without disabilities and their educators. Remedial and Special Education, 20, 114–26.
  • Spain. Law 51/2003, dated 2 December 2003, on Equal Opportunities, Non-Discrimination and Universal Accessibility for Persons with Disability. Boletín Oficial del Estado, 3 December 2013, no. 289, pp. 43187-43195.
  • Spain. Organic Law 4/2007 on Universities. Boletín Oficial del Estado, 13 April 2007, no. 89, pp. 16241-16260.
  • Spain. Royal Decree-Law 1791/2010, dated 30 December 2010, approving the Statute of the University Student. Boletín Oficial del Estado, 31 December 2010, no. 318, pp. 109353- 109380.
  • UNESCO. (2000). World Education Forum. Final Report. Paris: Graphoprint.
  • World Health Organisation (2001). International Classification of Functioning Disability and Health: CIF. Madrid: Ministry of Labour and Social Affairs, IMSERSO.